Δύο πολλοί γνωστοί δημοσιογράφοι και αναμφίβολα διαμορφωτές της κοινής γνώμης πήραν δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων χωρίς εγγυήσεις, δεν πλήρωσαν τις δόσεις τους και τελικά τα αποπλήρωσε για χάρη τους ο τραπεζίτης.
Θα μπορούσε να είναι ένα υποθετικό σενάριο σε σχολή δημοσιογραφίας, όπου εξετάζεται το θέμα της δεοντολογίας, αλλά είναι μια πραγματικότητα στην Ελλάδα. Ο Γιώργος Οικονομέας, γνωστός παρουσιαστής του Mega, και ο Αντώνης Δελατόλας, εκδότης της εφημερίδας Το Ποντίκι, δανειοδοτήθηκαν από την τράπεζα του Βίκτορα Ρέστη, χωρίς να έχουν εγγυήσεις, με τη σύμφωνη γνώμη του τραπεζίτη, ο οποίος έπαιξε τον ρόλο του εγγυητή τους. Μέσα στη δίνη των εκατομμυρίων και των οικονομικών συναλλαγών που αναμφίβολα ζαλίζουν και μοιάζουν με πρόκληση για την Ελλάδα των κατασχέσεων, το πρώτο θύμα είναι η δημοσιογραφία και η αξιοπιστία της. Η σχέση και πολύ περισσότερο η χρηματοδότηση δημοσιογράφων από τραπεζίτες δεν είναι μια απλή ιδιωτική συναλλαγή. Πόσο δημοσιογράφος είναι ο δημοσιογράφος που εξυπηρετήθηκε από έναν τραπεζίτη; Ποιο είναι το όριο μεταξύ εξυπηρέτησης και χρηματισμού;
Στις 12 Δεκεμβρίου 2013 ο εφοπλιστής και τραπεζίτης Βίκτορας Ρέστης αφέθηκε ελεύθερος, μετά από τέσσερις μήνες προφυλάκισης. Ο Ρέστης κατηγορείται πως χρησιμοποίησε την τράπεζα FΒΒ για να δανειοδοτεί επιχειρήσεις συμφερόντων του. Επιχειρήσεις οι οποίες δεν παρείχαν στην τράπεζα τις απαραίτητες εγγυήσεις. Σε κάποιες από τις περιπτώσεις το χρήμα των δανείων κατέληξε, όπως φαίνεται από την κίνηση των λογαριασμών, στο εξωτερικό, σε προσωπικούς λογαριασμούς, όπως στην περίπτωση του Αναστάσιου Πάλλη, ο οποίος φερόταν ως μέτοχος της εφημερίδας Πρώτο Θέμα. Προκειμένου να αποφυλακιστεί, ο Βίκτορας Ρέστης έπρεπε να καταβάλλει το ποσό που αντιστοιχούσε στα δάνεια που έδωσε στις δικές του εταρίες ή offshore εταιρίες συμφερόντων του. Σε αντίθεση με τον άλλο τραπεζίτη, Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, ο οποίος παραμένει προφυλακισμένος, ο Ρέστης προτίμησε την ελευθερία με την καταβολή 22.625.333 ευρώ και 1.179-000 δολαρίων. Η ανακρίτρια Κυριακή Κατσιβέλη, με τη διάταξη της 54/2013, με βάση την πρόταση του εισαγγελέα Κωνσταντίνου Σπηλιώπουλου, άφησε ελεύθερο τον εφοπλιστή και τραπεζίτη.
Όπως φαίνεται από τα έγγραφα του εισαγγελέα και της ανακρίτριας, ο Ρέστης κατέβαλε τα ποσά που αντιστοιχούσαν στα δάνεια για τα οποία είχε προσωπική ευθύνη. Το περίεργο όμως είναι πως η καταβολή του Ρέστη δεν περιορίζεται στα δάνεια των δικών του εταιριών, αλλά πληρώνει και δάνεια άλλων φυσικών προσώπων και εταιριών προκειμένου να εξασφαλίσει την αποφυλάκιση του. Δύο από αυτά είναι των δημοσιογράφων.
Ανοικονόμητο δάνειο για τον Γιώργο Οικονομέα
Όπως φαίνεται από τα δικαστικά έγγραφα, ο Βίκτορας Ρέστης κατέβαλε «393- 249, 32 ευρώπρος εξόφληση του δανείου του Γιώργου Οικονομέα». Δηλαδή ο τραπεζίτης πλήρωσε δάνειο το οποίο είχε πάρει από την τράπεζα του FΒΒ ο δημοσιογράφος του Mega, γιατί δεν είχε καταβάλει τις δόσεις του δανείου. Απ” ό,τι συμπεραίνει το εισαγγελικό έγγραφο, ο Ρέστης καταβάλλει το σύνολο του ποσού, πράγμα που σημαίνει πως ο δημοσιογράφος δεν είχε καταβάλει καμία δόση του δανείου.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το περιβάλλον του Ρέστη, ο Οικονομέας ζήτησε δάνειο από τον Ρέστη, με μεσολάβηση στελέχους του ΔΟΛ. Για το δάνειο του δεν υπήρξε καμιά υποθήκη και δόθηκε με εγγυητή τον ίδιο τον τραπεζίτη. Ο Γιώργος Οικονομέας δεν εξυπηρετούσε το δάνειο και έτσι ο Ρέστης, προκειμένου να αποφυλακιστεί, έπρεπε να καταβάλλει το σύνολο του ποσού για το οποίο ήταν προσωπικά υπεύθυνος απέναντι στην τράπεζα.
Επικοινωνήσαμε με τον δημοσιογράφο Γιώργο Οικονομέα, προκειμένου να μας απαντήσει σε αυτό που προκύπτει από την εισαγγελική έρευνα. Ο Γιώργος Οικονομέας δεν θέλησε να μας απαντήσει,λέγοντας χαρακτηριστικά πως πρόκειται για μια «καθαρή ιδιωτική συναλλαγή».
Είναι προφανές πως η δανειοδότηση του Οικονομέα είναι μια ιδιωτική οικονομική συναλλαγή, που όμως αφορά ένα δημόσιο πρόσωπο, δημοσιογράφο, του οποίου οι συναλλαγές όχι μόνο πρέπει να είναι καθαρές, αλλά και ηθικά και νομικά δικαιολογημένες. Θεωρητικά, κάποιος πολίτης πήρε ένα δάνειο το οποίο αποπλήρωσε αυτός που του το έδωσε. Έτσι ο Οικονομέας δεν έχει κάποια ευθύνη απέναντι στη Δικαιοσύνη, αλλά απέναντι στον ευεργέτη του.
Γιατί όμως κάποιος τραπεζίτης δίνει δάνειο χωρίς εγγυήσεις σε έναν δημοσιογράφο; Γιατί αναλαμβάνει ένα ρίσκο και στη συνέχεια πληρώνει ο ίδιος το δάνειο; Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, θα έδινε δάνειο ο Ρέστης σε κάποιον πολίτη ο οποίος θα του ζητούσε 400.000; Γιατί λοιπόν δανείζει στον Γιώργο Οικονομέα, βάζοντας σε κίνδυνο τα χρήματα των καταθετών; Με τι αντάλλαγμα; Μπορεί ένας δημοσιογράφος, ο οποίος έχει ευεργετηθεί από έναν τραπεζίτη, να παραμείνει κριτικός απέναντι του, όταν μάλιστα αυτός εμπλέκεται σε σκάνδαλο;
Θα είχε ενδιαφέρον να δείξει ο Γιώργος Οικονομέας τα ρεπορτάζ του στην εκπομπή, με τα οποία, παρά την ευεργέτησή του από τον Ρέστη, αυτός λειτούργησε καθαρά δημοσιογραφικά από όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο. Υπάρχει όμως μια νομική διάσταση στις δανειοδοτήσεις με άμεση εμπλοκή των τραπεζιτών, την οποία ο καθένας έχει δικαίωμα να σκεφθεί και η Εισαγγελία να ελέγξει. Αν κάποιος τραπεζίτης ήθελε νά εξαγοράσει, για παράδειγμα, έναν δημοσιογράφο, τότε θα μπορούσε να του δώσει δάνειο χωρίς καμιά εγγύηση και στη συνέχεια να εγγράψει το δάνειο αυτό στις ζημιές της τράπεζας. Αυτού του είδους η δανειοδότηση δεν αποτελεί μόνο χρηματισμό, αλλά και ταυτόχρονη νομιμοποίηση των εσόδων του υποτιθέμενου δανειολήπτη, αφού τα έσοδα του εμφανίζονται πως προέρχονται από δάνειο. Σε δεκάδες περιπτώσεις, για παράδειγμα, που αφορούν το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, κάποιοι πήραν δάνεια, δεν τα ικανοποίησαν, αλλά το ΤΤ ουδέποτε κατήγγειλε τις συμβάσεις. Η Εισαγγελία ερευνά αυτές τις περιπτώσεις, πέρα από τη διάσταση της ζημιάς της τράπεζας.
Στην περίπτωση του Γιώργου Οικονομέα, οφείλει να δώσει εξηγήσεις γιατί ως δημόσιο πρόσωπο και διαμορφωτής της κοινής γνώμης δέχθηκε χάρες και τελικά 400.000 από κάποιον ο οποίος έπρεπε ουσιαστικά να είναι στο πεδίο της κριτικής του. Παρά την υψηλή μισθοδοσία του, φαίνεταινα μην πληρώνει τις δόσεις του δανείου, πράγμα το οποίο δημιουργεί ερωτηματικά. Δηλαδήδέχθηκε να πάρει δάνειο χωρίς να βάλει εγγυήσεις, δέχθηκε την εγγύηση του τραπεζίτη τον οποίο έπρεπε να ελέγχει δημοσιογραφικά, δεν πλήρωοε παρά τα εισοδήματα του και τέλος επέτρεψε στον ευεργέτη του να πληρώσει αντί γι” αυτόν.
Ο Γιώργος Οικονομέας αρκετές φορές στην εκπομπή του έχει καταφερθεί εναντίον αυτών που τον κατηγορούν για διαπλοκή, λέγοντας πως είναι ψεύτες και τον συκοφαντούν. Πριν από ένα χρό απευθυνόμενος οργισμένος στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργο Σταθάκη, είπε «κι εγώ αν ήμουνα νέος και άκουγα δικά σου στελέχη να λένε στους δημοσιογράφους είσαστε ξευτιλισμένοι, είστε φερέφωνα και απατεώνες, κι εγώ γκαζάκια θα έριχνα. Εδώ έρχονται στελέχη δικά σας και δεν τολμάμε να πούμε μια κουβέντα και είμαστε σε καθεστώς τρομοκρατίας. Ότι είμαστε διαπλεκόμενοι του Μπόμπολα, του Βαρδινογιάννη…».
ΔελατΟΛΑ δάνεια
Ανάμεσα στα δάνεια που έχει δώσει η FΒΒ και αποπληρώνει ο Ρέστης, επειδή είναι επισφαλή και φέρει γι” αυτά προσωπική ευθύνη, είναι της εταιρείας «DΑ Ανώνυμη Εκδοτική Συμμετοχική Εταιρεία». Πρόκειται για την εταιρεία η οποία εκδίδει την εφημέριδα «Το Ποντίκι», συμφερόντων του δημοσιογράφου Αντώνη Δελατόλα.
Όπως διατυπώνεται στην εισαγγελική έκθεση, οΡέστης «κατέβαλε 1.500.000 ευρώ, προς μερική εξόφληση του δανείου της εταιρείας». Μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου που οδήγησε τον Ρέστη στη φυλακή, στους καταλόγους της τράπεζας με τα δάνεια σε οριστική καθυστέρηση, που έφταναν τα 313 εκατομμύρια, υπήρχε δάνειο της εταιρείας AD με υπόλοιπο 2.422.666 ευρώ. Στις 11 Οκτωβρίου 2013 ο Βίκτορας Ρέστης καταθέτει επιταγή ι,5 εκατομμυρίου, με την οποία αποπληρώνει υπόλοιπο δανείου της εταιρίας. Είναι άγνωστο αν πρόκειται για δύο δάνεια ή για ένα, του οποίου το υπόλοιπο αποπληρώνει ο εφοπλιστής.
Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Αντώνη Δελατόλα, μας δήλωσε χωρίς διευκρινίσεις: «Δεν έχω να σου πω κάτι. Το δάνειο είχε εγγύηση, την κατέθεσε ο Ρέστης και το δάνειο το υπόλοιπο είναι σε ρύθμιση».Από το περιβάλλον του Βίκτορα Ρέστη η απάντηση είναι εντελώς διαφορετική. Ο εκδότης φαίνεται να πλησίασε τον εφοπλιστή, από τον οποίο ζήτησε δάνειο χωρίς να δώσει εγγυήσεις. Υποσχέθηκε πως θα εγγράψει υποθήκες εν καιρώ, και ζήτησε να εγγυηθεί ο ίδιος ο τραπεζίτης όσο καιρό θα διαρκέσει η διαδικασία. Οι υποθήκες τελικά δεν μπήκαν. Η εταιρία πλήρωσε κάποιο τμήμα του δανείου και στη συνέχεια έπαψε να πληρώνει. Το αποτέλεσμα ήταν να το πληρώσει ο Ρέστης.
Ο Αντώνης Δελατόλας έγινε εκδότης αγοράζοντας την εφημερίδα «Το Ποντίκι», το 2005, από τον ιστορικό της ιδιοκτήτη Κώστα Παπαϊωάννου, για ποσό που, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν γύρω στο ι.20ο.οοο ευρώ. Στις 24 Ιανουαρίου 2011 ο Αντώνης Δελατόλας ανακοίνωσε πως ο όμιλος Πέτρου Κυριακίδη, δηλαδή ο Λαυρέντης Λαυρεντιάδης, σύμφωνα με την εισαγγελική έρευνα, αγόρασε το 33,33% της εφημερίδας. Ο Λαυρεντιάδης δανειοδοτούσε τις εταιρίες του Κυριακίδη, οι οποίες αγόραζαν μετοχές Μέσων Ενημέρωσης. Με τη συμμετοχή του στα Μέσα Ενημέρωσης κατάφερνε να διαμορφώνει την εικόνα του αποτελεσματικού και ισχυρού επιχειρηματία και να μένει στο απυρόβλητο για όλες τις ύποπτες συναλλαγές του.
Η πώληση του ενός τρίτου της εφημερίδας στους Κυριακίδη-Λαυρευντιάδη έγινε προς 1.500.000 ευρώ. Δηλαδή ο Αντώνης Δελατόλας πούλησε στον τραπεζίτη Λαυρεντιάδη το ένα τρίτο της εφημερίδας σε τιμή πολλαπλάσα της αγοράς του συνόλου της εφημερίδας. Αναμφίβολα μια πολύ καλή επένδυση. Στη συνέχεια, απ” ό,τι φαίνεται, η εμπιστοσύνη των τραπεζιτών στο πρόσωπο του εκδότη συνεχίζεται, αφού παίρνει δάνειο χωρίς προσωπικές ή εταιρικές. εγγυήσεις από τον Ρέστη.
Τον Ιανουάριο του 2012, ένα χρόνο μετά την αγορά των μετοχών, ο καταζητούμενος εκείνη την περίοδο Κυριακίδης στέλνει από την Κύπρο έμβασμα 500.000 ευρώ στον Αντώνη Δελατόλα. Η Εισαγγελία ασκεί δίωξη στον Δελατόλα για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος αφού του καταλογίζει πως, ενώ ήξερε πως πρόκειται για άνομο χρήμα το αποδέχθηκε. Ο εκδότης αναγκάζεται να επιστρέψει τα 500.000 ευρώ με επιταγή που φαίνεται να χρεώνει προσωπικό λογαριασμό του στην Ελβετία.
Δεν είναι οι μόνοι δημοσιογράφο οποίοι έχουν προνομιακές σχέσεις απειλητικές για τη δημοσιογραφία τραπεζίτες. Η αμαρτωλή σχέση Μέσων Ενημέρωσης με τους τραπεζίτες δεν είναι ούτε κρυφή ούτε άγνωστη. Οι τράπεζες, με τα λεφτά του συνόλου των πολιτών από την ανακεφαλαιοποίηση, χειραγωγούν και ελέγχουν τα Media. O έλεγχος γίνεται με διαφήμιση, χορηγίες δάνεια ή και αγορά μετοχών στα Μέσα για να στεγανοποιήσουν την πληροφόρηση.
Στην Ελλάδα της καταστροφής, για την οποία μεγάλη ευθύνη έχουν οι τράπεζες, τα Μέσα Ενημέρωσης συνεχίζουν να κάνουν αγιογραφίες τραπεζιτών και να αποσιωπούν τα σκάνδαλα, εμφανίζοντας την κατάσταση με τις τράπεζες ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα της κρίσης.
Σε αυτό τον κύκλο της συνενοχικής διαπλοκής, οι δημοσιογράφοι έπρεπε είναι από την άλλη πλευρά. Σίγουρα να μην εξαρτώνται οικονομικά από τραπεζίτες. Η επιβίωση των ΜΜΕ, οι αποφάσεις για το ποιο μέσο θα ζήσει ή θα πεθάνει ή ποιος δημοσιογράφος θα διαπρέψει είναι μια επένδυση στη σιωπή. Και η σιωπή είναι χρυσός.