Κίνημα Αλλαγής: Πώς να επιπλώσετε -ιδεολογικά- ένα «καινούργιο» κόμμα


Του Νίκου Λακόπουλου
Δυο φορές ακούστηκε η φράση «μας γυρίζει πίσω σε περασμένες δεκαετίες» -η κυβέρνηση- αυτές τις μέρες. Τη μια την είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και την άλλη η Φώφη Γεννηματά- γόνοι κι οι δυο που μάχονται κατά της οικογενειοκρατίας. Ωστόσο αν γυρίσουμε στις «περασμένες δεκαετίες» δεν θα βρούμε τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά το κομματικό και κυβερνητικό παρελθόν του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας. Πώς γίνεται να εκφράζεις το παλιό και να υπόσχεσαι το «νέον»;
Γίνεται. Είναι η μέθοδος να πηδάς στο τρένο κάποιου άλλου -όπως λέει και ένα τραγούδι- της βρετανικής ποπ. Να φεύγεις στο μέλλον παριστάνοντας ότι είσαι κάποιος άλλος. Για παράδειγμα η βασική κατηγορία στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η κυβέρνησή του εφαρμόζει …μνημόνια, ενώ αυτό που επαγγέλλεται το Κϊνημα της Αλλαγής είναι η …Αλλαγή- με την οποία ταυτίστηκαν οι περασμένες δεκαετίες- τριάντα- σαράντα χρόνια πριν.
Βέβαια είναι αλήθεια ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται την επιστροφή σε περασμένες δεκαετίες- να επαναφέρει τα πράγματα σε μια προηγούμενη εποχή -την οποία είχε αποκηρύξει ως πηγή όλων των δεινών. Ο πολιτικός χρόνος στην Ελλάδα διαστέλλεται. Τα κόμματα υπόσχονται να διορθώσουν το παρελθόν κι όταν λένε «δικαιοσύνη» εννοούν βασικά εκδίκηση.
Το ΠΑΣΟΚ όταν έλεγε αλλαγή -το 1981- εννοούσε να πάρει τη ρεβάνς για τον Εμφύλιο, αλλά όταν ήλθε ο ΣΥΡΙΖΑ υποσχέθηκε πέρα από την τιμωρία του ΠΑΣΟΚ και τη ρεβάνς για την Βάρκιζα. Όταν οδηγήθηκε ο ίδιος σε νέα Βάρκιζα ένας υπουργός του έδωσε την εξής ερμηνεία: «εμείς δεν είχαμε όπλα, αλλά δεν πρόκειται για νέα Βάρκιζα».
Αν τοποθετούσαμε τα σημερινά κόμματα σε μια εποχή τότε τα περισσότερα, όπως και το άλλοτε ελπιδοφόρο Ποτάμι- που θάφερνε το νέο- θα έπρεπε να τοποθετηθούν στην δεκαετία ΄80 με αναλαμπές της δεκαετίας ΄60, ενώ το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή- ίσως ζουν ακόμα στην δεκαετία ΄30. Από πολλές πλευρές η χρεοκοπημένη Ελλάδα ξαναζεί την δεκαετία ΄50 κι έτσι η υπόσχεση της Αλλαγής μπορεί να δοθεί απλόχερα, αφού άλλωστε τόσο το Κίνημα της Αλλαγής, όσο κι ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχονται μισθούς 500 ευρώ- αν και είναι αλήθεια πως ο δεύτερος -πριν γίνει κυβέρνηση- έβλεπε τα 1300 ευρώ εύκολα.
Αυτή η νοσταλγία του παρελθόντος ως μέλλον άρχισε με τη Νέα Δημοκρατία που επανήλθε ως ένα «ξανά» -«στις 19 και πάλι δεξιά» την δεκαετία ΄90 για να επαναφέρει τα πράγματα σε μια προτεραία κατάσταση, πριν το ΠΑΣΟΚ «καταστρέψει την Ελλάδα». Βέβαια αν πάμε πίσω στην Ελλάδα που κατέστρεψε το ΠΑΣΟΚ θα δούμε πείνα, λιτότητα, χούντα, μια άθλια χώρα- που η νοσταλγία την μετατρέπει σε ειδυλλιακή. Οι «ανανεωτές» της πολιτικής πάνε μπροστά διαγράφοντας το παρελθόν τους.
Ακούγοντας την ομιλία της Φώφης Γεννηματά στο συνέδριο του Κινήματος της Αλλαγής- που θα φέρει τη «νέα εποχή»- διακρίνει κανείς εμφανή τα σημάδια αμνησίας, αφού ούτε για το ΠΑΣΟΚ είπε τίποτε, ούτε για τον Ανδρέα, ούτε για τα επιτεύγματα της άλλης «Αλλαγής»- που θέλει μάλλον να ξεχάσει μαζί με το γεγονός ότι υπήρξε η ίδια υπουργός όπως και το σύνολο όσων στελεχών βροντοφωνάζουν στο συνέδριο -με πρώτους δυο πρωθυπουργούς, τον Σημίτη και τον Γ. Παπανδρέου- συνθήματα για την ανανέωση της πολιτικής.
«Μήπως να τόβαφα» αναρωτιόταν ο Αρκάς σε ένα σκίτσο παλιότερα. Και πράγματι το Κίνημα της Αλλαγής το βάφει -πολύχρωμο μάλλον- για να ξεχάσει το θλιβερό πράσινο. Αν αλλάξει σύμβολα και ξεχάσει το παρελθόν ή το αρνηθεί μπορεί να πλασσαριστεί σα «νέο» στην πολιτική. Μόνο που στα έδρανα του συνεδρίου βλέπεις κυρίως γεροντάκια που λες και ξέμειναν από την εποχή του Πλαστήρα.
Η πολιτική σύγχυση, η ιδεολογική ανεπάρκεια, η απεγνωσμένη αναζήτηση του νέου- η με βία «εκνέωση», όπως είναι ο σωστός όρος- αλλά και ο απεγνωσμένος ναρκισσισμός μαζί με μια άθλια «ενότητα»- σαν ικεσία πριν τον θάνατο- είναι τα βασικά προσόντα για να μπεις στη «νέα εποχή». Πολλοί έφυγαν από το πλάνο αποδεχόμενοι την ήττα- μια αποτυχία ως ενοχή, αλλά αυτοί εδώ κατέβασαν τα κάδρα -ακόμα και του Ανδρέα Παπανδρέου- δημιουργώντας ένα κενό μέσα στο οποίο θα πέσουν μέσα -ως ένα κόμμα της συγγνώμης, αυτενοχοποιημένο, που δεν ξέρει αν ανήκει στη Δεξιά ή την Αριστερά, ούτε με ποιον θα συμμαχήσει.
Σε μια επίδειξη αυτοπεποίθησης ως ξόρκι στην «ηττοπάθεια»- η πρόεδρος με ύφος Καίσαρα που «οραματίζεται» τη «νέα εποχή» απέφυγε το ερώτημα δηλώνοντας πως το Κίνημα περιμένει να πάρει «εντολή» για σχηματισμό κυβέρνησης- αν και ο Μητσοτάκης μιλώντας λες σε κάποια «τοπική», παράρτημα της Νέας Δημοκρατίας, πρότεινε να συμβιβαστεί με κάποια …υπουργεία.
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές οι γραφίστες- μαζί με μακιγιέρ- δουλεύουν πάνω στην ιδέα της «ανανέωσης». ‘Τολμήσαμε, πετύχαμε, πάμε μπροστά» – λέει το σύνθημα. Ζητούνται σύμβολα. Όχι ήλιοι και τέτοια. Αλλά -φευ- τάχουνε χρησιμοποιήσει όλα! Όσο για την Διακήρυξη και κει ο νέος φορέας πέφτει πάνω σε τοίχο. «Να πρωτοστατήσουμε στην Ανασυγκρότηση και την Πρόοδο της πατρίδας μας»έλεγε ένα σχέδιο. Πολύ δεξιό δεν ακούγεται; Mήπως να «δευτεροστατήσουμε» θάταν πιο ειλικρινές;
Στο μεταξύ μάθαμε τι σημαίνει κεντροαριστερά. «Ούτε δεξιά, ούτε αριστερά, τσακ στη μέση» όπως έλεγε ένα σκίτσο του Στέλιου Καλογεράκη. Πάντα με λίγη οικολογία! «Αγωνιστήκαμε και αγωνιζόμαστε για μια Ελλάδα απαλλαγμένη από κάθε είδους εξάρτηση. Από δανειστές, αλλά και από ντόπιους ή ξενόφερτους σωτήρες και μεσσίες»είπε στην ομιλία του ο άνθρωπος έφερε το μνημόνιο κι αμέσως τάβαλε με το …κατεστημένο και τον «πελατειασμό». Αμνησία!
Με τα χρώματα και τις «ιδέες» εντάξει με το «πρώτο κίνημα της νέας εποχής». Και με τα όργανα -που διορίζονται- εντάξει. Βρέθηκε χώρους για όλους. Τα σήματα θα ανακοινωθούνε σήμερα- αύριο. Το μόνο πρόβλημα ίσως είναι ότι στα γραφεία του «νέου» κινήματος θα περισσεύουν τα κενά στους τοίχους. Θα δυσκολευθούν πολύ να αποφασίσουν για τα κάδρα! Και μάλλον στο τέλος- χάριν της ενότητας- θα βάλουν τα δικά τους.